Tác phẩm "75 năm hai vợ chồng người đảng viên sắt son với Đảng" của nhóm tác giả Hoàng Biên - Thành Chung - Tuấn Anh đăng trên Báo Hải Dương đã đoạt Giải Tác phẩm xuất sắc về phát hiện tấm gương tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng (mang tên Búa liềm vàng). Tạp chí Xây dựng Đảng trân trọng giới thiệu cùng độc giả.
Cùng 75 năm tuổi Đảng, suốt 3/4 thế kỷ, kể từ khi được đón nhận ánh sáng của cách mạng, vợ chồng cụ Nguyễn Văn Mai ở thôn Bích Cẩm, xã Quang Phục, huyện Tứ Kỳ (Hải Dương) luôn sắt son niềm tin với Đảng.
Đón ánh sáng cách mạng
Vợ chồng cụ Mai năm nay đều ở cái tuổi xưa nay hiếm, 95 năm tuổi. Mùa xuân này, vợ chồng cụ Mai càng hạnh phúc và tự hào vô bờ khi đã cùng vinh dự được đón nhận Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng. Sức khoẻ vẫn ổn định, minh mẫn, cụ Mai vẫn nhớ rõ ràng những dấu mốc quan trọng của cuộc đời mình. Cụ chậm rãi kể cho chúng tôi nghe về cuộc đời cụ tựa như tua lại những thước phim đã cũ nhưng vẫn còn rõ nét.
Sinh ra trong cảnh khốn khó như bao gia đình khác trước cách mạng, nhà đông anh em nên cụ Mai được bố mẹ cho đi ở đợ nhà địa chủ trong xã từ nhỏ. May thay, Quang Phục là mảnh đất sớm được đón nhận ánh sáng của cách mạng. Đây là nơi thành lập Chi bộ đầu tiên của huyện Tứ Kỳ vào ngày 1.12.1945. Chính vì vậy mà ngay từ thuở thiếu niên, cụ Mai đã được cùng theo các bậc cha chú tham gia các hoạt động của lực lượng Việt Minh. "Có lần theo người lớn đi đánh chiếm kho thóc Nhật, tôi cũng đội được một thúng thóc về nhà", cụ Mai nhớ lại.
Khi đó, trong tâm thức của cụ Mai luôn đau đáu suy nghĩ chỉ có đi theo cách mạng thì cuộc đời mới tươi sáng hơn. Uớc nguyện đó luôn sôi sục, thôi thúc nên năm 1946, khi vừa tròn 18 tuổi, cụ Mai quyết định viết đơn rồi tìm gặp đồng chí phụ trách công tác thanh niên của Huyện bộ Việt Minh huyện Tứ Kỳ để xin gia nhập lực lượng. Thấy được ý chí và quyết tâm của cụ Mai, tổ chức đã đồng ý thu nạp cụ. Cụ Mai có sức khoẻ tốt lại lanh lẹ nên được giao tham gia làm nhiệm vụ thông tin liên lạc.
"Một trong những nhiệm vụ đầu tiên tôi được giao là chuyển tài liệu của tổ chức từ xã Quang Khải đến cho đồng chí Lã Văn Quỳnh ở thôn La Tỉnh (nay là khu La Tỉnh Bắc, thị trấn Tứ Kỳ). Theo yêu cầu, để bảo đảm bí mật, tôi không được đi đò mà phải bơi qua sông, tìm đến nhà trao tận tay cho đồng chí Quỳnh. Nhiệm vụ hoàn thành tôi mới biết tài liệu tôi giao chính là tấm ảnh chân dung của hai ông Các Mác, Lênin. Đây cũng là thử thách của tổ chức để tôi chứng minh khả năng của mình", cụ Mai hồi tưởng.
Sau nhiều lần hoàn thành tốt nhiệm vụ, tối 10.11.1947, cụ Mai cùng đồng đội tên Tuấn ở Nhũ Tỉnh (xã Quang Khải) vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng trong một buổi lễ kết nạp được tổ chức trang nghiêm.
Vào sinh ra tử
Suốt những năm kháng chiến chống Pháp, cụ Mai cùng đồng đội làm nhiệm vụ vận chuyển thư từ, đưa đón cán bộ qua lại giữa các vùng tự do và vùng bị địch chiếm đóng. Để giữ an toàn cho các đoàn cán bộ, bảo đảm thông suốt sợi dây thông tin, liên lạc của cách mạng, cụ Mai và đồng đội nhiều lần phải đối mặt nguy hiểm.
"Khoảng năm 1951, tôi tham gia đưa đoàn công tác của Trung ương từ xã Xuân Nẻo vượt qua vùng địch chiếm đóng ở xã Phượng Kỳ. Sau vài phát súng chỉ thiên nghi binh của đồng chí trong đoàn mà không thấy địch có động tĩnh gì, tôi được giao nhiệm vụ đi trước để thăm dò. Khi tôi đang đi đến sân một nhà dân thì bị địch vây bắt. Chúng trói tay rồi treo tôi lên cây đánh, sau đó lôi xuống ao dìm để tra khảo nhưng tôi một mực chỉ nhận là nông dân đi qua vô tình bị bắt. Sau khi bị chúng giam lỏng chục ngày để sai làm việc vặt, trong một lần phải đi theo bọn chúng đi càn ở xã An Thanh, lợi dụng địch sơ hở tôi đã trốn được về với cơ sở tiếp tục làm nhiệm vụ", cụ Mai kể lại.
Ám ảnh nhất đến bây giờ đối với cụ Mai là trận vây càn của địch ở xã Quang Khải. Khi đó cụ cùng 4 đồng đội khác tên Cơ, Tân, Được, Dân đang bám trụ địa bàn, giữ vững thông tin liên lạc giữa trong và ngoài huyện thì địch bất ngờ vào làng phục kích. Không còn cách nào khác, cả 5 người phải tháo chạy ra cánh đồng, lẩn vào các ruộng lúa để vượt vòng vây. Cụ Mai giọng trầm xuống, nhớ lại: "Địch bắn thì chúng tôi nằm xuống, ngừng bắn thì lại vùng chạy thật nhanh để xa tầm đạn của chúng. Cuối cùng chỉ có mình tôi đã thoát được, còn các đồng chí khác đều hy sinh".
Sau này, chính cụ Mai là người xác nhận để hoàn thành hồ sơ giúp những đồng đội nằm xuống năm xưa được ghi nhận công lao xứng đáng.
Tuổi cao chí càng cao
Từ năm 1954, cụ chuyển lên Bưu điện tỉnh rồi sau đó lên Bưu điện Việt Nam công tác. Suốt 35 năm cống hiến trong ngành bưu điện với nhiều vị trí công tác khác nhau, cụ Mai đều hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Năm 1989 cụ Mai về nghỉ hưu theo chế độ. Trước khi nghỉ hưu, cụ làm Thư ký Công đoàn ngành Bưu điện Hải Hưng.
Cùng ngồi nói chuyện với chúng tôi, cụ Lê Thị Củng, vợ cụ Mai chỉ thỉnh thoảng nhắc lại chồng những câu hỏi mà cụ nghe chưa rõ. Suốt 70 năm từ khi nên duyên vợ chồng, cụ bà luôn thầm lặng là hậu phương vững chắc cho cụ Mai và cho cả gia đình. Vẫn còn đó phong thái hoạt bát, điềm đạm của một đảng viên lão thành, cụ Củng từng là hạt nhân, luôn hăng hái, đi đầu trong phong trào du kích và công tác ở địa phương. Năm 1948, cụ Củng vinh dự được kết nạp Đảng và là một trong những phụ nữ đầu tiên trong Chi ủy xã. Trước khi lui về lo cho gia đình để chồng yên tâm công tác, cụ Củng từng là Đội trưởng Đội sản xuất của HTX Quang Phục. Chồng thường xuyên công tác xa nhà, một tay cụ chăm lo đồng áng, dạy dỗ các con khôn lớn.
Thời gian thấm thoắt trôi qua, hai trong những đảng viên thời kỳ đầu của huyện Tứ Kỳ nay đã sống gần trọn thế kỷ với đủ đầy cháu, chắt. Tuổi cao, chí càng cao, sức khỏe yếu đi nhưng lòng nhiệt thành, phẩm chất cách mạng của hai cụ chưa từng vơi bớt. Suốt nhiều năm nay, vợ chồng cụ Mai vẫn sinh hoạt chi bộ đều đặn. Ngày khỏe thì hai cụ tự cùng nhau đi bộ, còn hôm nào đau yếu nhẹ hay trời mưa gió thì nhờ con cháu chở ra nhà văn hóa thôn để tham dự.
Đồng chí Nguyễn Văn Năng, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Bích Cẩm cho biết: “Chẳng mấy khi các đồng chí vắng mặt trong các buổi sinh hoạt chi bộ. Cuộc sinh hoạt nào hai cụ cũng tích cực phát biểu, tham gia những ý kiến rất tâm huyết, trách nhiệm. Những ý kiến tâm huyết, trăn trở của các lão đồng chí rất đáng quý, góp phần quan trọng tạo đồng thuận trong cán bộ, đảng viên, nhân dân trong thực hiện các công việc của địa phương, nhất là trong xây dựng nông thôn mới ở xã. Trong cuộc sống hàng ngày, chính sự gương mẫu, trách nhiệm của hai cụ là tấm gương sáng để con cháu trong gia đình, đảng viên và người dân địa phương học theo, làm theo”.
Một lòng sắt son
“Tôi nhận thức rằng không chỉ đơn thuần là chờ đợi đến hẹn lại lên mà cần phải thường xuyên có tinh thần, ý chí học tập, rèn luyện lý tưởng, phẩm chất, đạo đức, lối sống của một đảng viên”; “Tôi xin hứa không ngừng học tập, rèn luyện, tu dưỡng, giữ vững niềm tin và trung thành với Đảng cũng như giữ gìn phẩm chất, tư cách người đảng viên”. Đó là những dòng trong bài phát biểu được viết tay của cụ Mai và cụ Củng trong dịp nhận Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng.
Tai còn thính, mắt còn tinh, vợ chồng cụ Mai thường xuyên đọc báo, nghe đài, xem truyền hình để cập nhật thời sự. Chia sẻ với chúng tôi, vợ chồng cụ Mai cho biết điều hai cụ tâm đắc nhất hiện nay chính là công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị của Đảng ta. “Với quyết tâm chống tham nhũng, tiêu cực với tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai, chúng tôi tin tưởng rằng Đảng ta sẽ ngày càng trong sạch, vững mạnh hơn”, cụ Mai khẳng định.
Theo đồng chí Nguyễn Văn Thước, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quang Phục, sự tận tụy, bền bỉ và uy tín cao của vợ chồng cụ Mai là điều rất đáng quý đối với Đảng bộ xã. “Cả hai cụ đều cao tuổi Đảng, nhiều tuổi đời nhưng luôn nhiệt huyết, hết mình với công việc ở địa phương. Xã có việc hệ trọng chúng tôi đều đến để tham khảo ý kiến các cụ. Việc gì ở xã được các cụ ghi nhận thì phấn khởi, còn bị nhắc nhở thì chúng tôi cũng phải xem xét, điều chỉnh cho phù hợp”, đồng chí Nguyễn Văn Thước chia sẻ thêm.
Vợ chồng cụ Mai có 4 người con cũng là đảng viên và đều phương trưởng. Ở trong đại gia đình của hai cụ hiện có tới 13 đảng viên. Như một lẽ tất yếu, ngọn lửa cách mạng, niềm tin với Đảng đã và đang được các thế hệ trong gia đình ông Mai vun đắp, trao truyền.
Được gặp và trò chuyện với vợ chồng cụ Mai, điều chúng tôi rất cảm phục ở hai lão đảng viên 75 năm tuổi Đảng chính là sự nhiệt thành cách mạng, một lòng sắt son, niềm tin thủy chung với Đảng chưa từng vơi cạn qua năm tháng. Hai lão đồng chí thực sự là tấm gương sáng trong để những đảng viên đi sau soi, sửa.
Nội dung: HOÀNG BIÊN - THÀNH CHUNG; Đồ họa: TUẤN ANH