Bài 1: Không nhân nhượng trong cuộc đấu tranh làm trong sạch Đảng

Trong hơn 90 năm qua, Đảng Cộng sản Việt Nam qua các thời kỳ đều thực hiện nhiều giải pháp phòng chống bệnh quan liêu, tệ tham nhũng, góp phần quan trọng xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, lãnh đạo đất nước giành được những thắng lợi to lớn có ý nghĩa lịch sử. Đặc biệt, trong 2 nhiệm kỳ gần đây, nhiệm vụ này được đặc biệt coi trọng, với việc Đảng ta đã ban hành và kiên quyết thực hiện thường xuyên những nghị quyết chuyên đề về xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Từ “một bộ phận” đến “một bộ phận không nhỏ”

Ngày 16-1-2012, Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TW “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, trong đó xác định một trong 3 vấn đề cấp bách cần tập trung giải quyết là đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Đây cũng được xác định là “vấn đề trọng tâm, xuyên suốt và cấp bách nhất”.

Sau 4 năm thực hiện, Đại hội lần thứ XII của Đảng đã dành riêng một báo cáo đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI với nhiều ưu điểm nhưng về cơ bản vẫn chưa đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Do đó, đại hội đã xác định phương hướng, nhiệm vụ xây dựng Đảng trong những năm tới với “trọng tâm là kiên quyết, kiên trì tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI”. Nhiệm vụ đầu tiên trong 6 nhiệm vụ trọng tâm của cả nhiệm kỳ cũng được xác định là: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. 

Lớp bồi dưỡng kiến thức mới cho cán bộ quy hoạch cấp chiến lược khóa XIII (lớp thứ 5), gồm 40 học viên là lãnh đạo chủ chốt các ban, bộ ngành, địa phương trên cả nước, khai giảng vào ngày 20-7-2020 tại Hà Nội. Ảnh: VIẾT CHUNG

Xuất phát từ mục tiêu đó, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW (ngày 30-10-2016) “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Nghị quyết này cùng với Chỉ thị số 05-CT/TW (ngày 15-5-2016) của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” là 2 nội dung lớn, xuyên suốt, bao trùm lên công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng suốt nhiệm kỳ.

Theo nhận định tại các kỳ đại hội Đảng gần đây, số đảng viên mất tư cách hoặc yếu kém về tư cách có xu hướng tăng, từ “một bộ phận” trở thành “một bộ phận không nhỏ”, diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong đội ngũ cán bộ, đảng viên là vấn đề nhức nhối, làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả điều hành của Nhà nước. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã nhận diện rõ 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cán bộ, đảng viên; cũng như đưa ra các nhiệm vụ, giải pháp để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng này.

Qua những vụ việc, vụ án được xử lý từ sau Đại hội XII của Đảng đến nay cho thấy, hầu hết sai phạm diễn ra từ nhiều năm trước, nhiệm kỳ trước do cấp ủy, tổ chức đảng chưa làm tròn trách nhiệm, có nơi buông lỏng kiểm tra, giám sát; thiếu động cơ, mục đích trong sáng khi thực thi nhiệm vụ.

Nhận thức sâu sắc về động cơ, nguyên nhân, hậu quả của tình trạng suy thoái trong cán bộ, đảng viên, từ đầu nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Trung ương và các cấp ủy đảng tập trung cao độ cho công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong đó có việc hoàn thiện cơ chế kiểm soát việc thực thi quyền lực, tăng cường quản lý, giáo dục cán bộ, đảng viên.

Rất nghiêm khắc nhưng cũng rất nhân văn

Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng đặt ra nhiệm vụ rà soát, hoàn thiện và thực hiện nghiêm cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát việc thực thi quyền lực của người có chức, có quyền. Đặc biệt, công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng phải được thực hiện đồng bộ, quyết liệt, nhất là cấp Trung ương đem lại tác dụng rõ rệt, được đảng viên và nhân dân ủng hộ cao. Nét mới trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng nhiệm kỳ qua là Đảng ta đã chú trọng kiểm tra, xử lý kỷ luật những cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, kể cả cán bộ cao cấp, đương chức hay đã nghỉ hưu.

Theo ông Vũ Quốc Hùng, nguyên Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Trung ương, đây là bước đột phá lớn trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng, góp phần chủ động ngăn ngừa vi phạm của cán bộ cao cấp và cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe chung đối với mọi cán bộ, đảng viên. Kết quả đó còn góp phần xóa bỏ “vùng cấm”, sự “ngoại lệ”; khẳng định không có nhân nhượng, không có điểm dừng trong cuộc đấu tranh làm trong sạch Đảng, ngăn chặn “tư duy nhiệm kỳ”, “hạ cánh an toàn” đối với mọi cán bộ, đảng viên. 

Thống kê cho thấy, từ đầu nhiệm kỳ XII đến cuối tháng 7-2020, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, cấp ủy, cấp có thẩm quyền đã xử lý kỷ luật hơn 110 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, trong đó có 24 ủy viên Trung ương, nguyên ủy viên Trung ương, 2 ủy viên Bộ Chính trị, 1 nguyên ủy viên Bộ Chính trị, 26 sĩ quan cấp tướng. Hàng loạt vụ án lớn với những lãnh đạo và nguyên lãnh đạo cấp cao ở Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ Thông tin - Truyền thông, TPHCM, Đà Nẵng... đã được đưa ra xét xử nghiêm minh trước pháp luật, đồng thời thu lại cho công quỹ Nhà nước hàng trăm ngàn tỷ đồng sai phạm trong các vụ việc.

Phát biểu tại phiên họp 18 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (ngày 25-7-2020), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: “Vừa qua, chúng ta đã làm rất nhiều việc, từ công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán được đẩy mạnh, kỷ luật nghiêm minh, công khai nhiều cán bộ sai phạm, cả cán bộ cấp cao, cán bộ đương chức, nghỉ hưu, cả cán bộ liên quan đến nhân sự đại hội Đảng, không loại trừ ai. Nhưng trong khi làm, chúng ta vẫn có ý thức bảo vệ cán bộ và mang tính nhân văn. Công tác điều tra, truy tố, xét xử được chỉ đạo quyết liệt, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, rất nghiêm khắc nhưng cũng rất nhân văn”.

Dưới góc độ nghiên cứu, PGS-TS Nguyễn Viết Thông, Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương, nhận định, công tác cán bộ luôn được Đảng đặc biệt xem trọng, chỉ tính trong nhiệm kỳ XII, Đảng đã ban hành thêm nhiều quy định, quy chế và chỉ đạo quyết liệt về công tác xây dựng Đảng (hơn 45 văn bản các loại). Đặc biệt, cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí cũng được đẩy mạnh hơn và rất quyết liệt.

PGS-TS Nguyễn Viết Thông cho biết thêm, trong dự thảo Báo cáo chính trị, dự thảo Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII đã chỉ rõ công tác cán bộ còn nhiều hạn chế, khuyết điểm, như: tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp, chạy huân chương, bổ nhiệm người nhà, người thân, họ hàng, cánh hẩu…

Vì vậy, trong nhiệm kỳ Đại hội XIII sắp tới, Đảng tiếp tục tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng, lãng phí với quyết tâm chính trị cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn. Tất cả để tiến tới loại bỏ “một bộ phận không nhỏ” đảng viên, cán bộ suy thoái, biến chất; phát triển và xây dựng, củng cố đội ngũ cán bộ, đảng viên ở các cấp thực sự vì dân, vì nước, trung thành với lý tưởng của Đảng.

Bài 2: Chọn cán bộ, dưới có vững thì trên mới bền chắc

Sau khi kết thúc đại hội cấp trên cơ sở, các đảng bộ trực thuộc Trung ương trên cả nước đang tập trung tiến hành đại hội nhiệm kỳ mới. Trong số đó, Tuyên Quang là một điển hình trong việc tổ chức đại hội cấp cơ sở thành công, nhờ chuẩn bị kỹ lưỡng về công tác cán bộ, có lớp kế cận lâu dài; chú trọng phát hiện những nhân tố mới có đức, có tài, có triển vọng về lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ trẻ. 

Thảo luận công khai, minh bạch công tác nhân sự  

Huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang là nôi của cách mạng với Khu di tích lịch sử Tân Trào. Trong những ngày này, nhân dân, đảng viên ở địa phương rất vui mừng, phấn khởi sau khi Đại hội Đảng bộ của huyện nhiệm kỳ 2020 - 2025 thành công tốt đẹp, với nữ Bí thư huyện còn khá trẻ, năng động, trưởng thành từ phong trào Đoàn của tỉnh.

Bí thư Huyện ủy Nguyễn Thị Thanh Huyền cho biết, trong quá trình chuẩn bị Đại hội Đảng bộ huyện Sơn Dương, cùng với việc thực hiện đúng những chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên thì các vấn đề liên quan tới công tác nhân sự luôn được đưa thảo luận công khai để cán bộ, đảng viên, nhân dân biết. Lãnh đạo huyện cũng thường xuyên xuống cơ sở, tham dự các cuộc họp của chi bộ để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng nhân dân và kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc ở địa phương. 

Bí thư Huyện ủy Sơn Dương Nguyễn Thị Thanh Huyền (thứ 3, từ phải sang) trao đổi với các đồng chí lãnh đạo huyện ủy. Ảnh: QUANG PHÚC.

Là bí thư xã được bầu trực tiếp tại Đại hội Đảng bộ xã Tân Trào vào tháng 7 vừa qua, đồng chí Hoàng Cao Khải tự hào kể lại: “Được cán bộ, đảng viên bầu trực tiếp tại đại hội (tỷ lệ 96,7%) là niềm vinh dự và trách nhiệm rất lớn đối với bản thân, đòi hỏi cá nhân phải cố gắng hơn rất nhiều trong nhiệm kỳ mới để đáp ứng được sự kỳ vọng, tin tưởng của đảng viên và nhân dân trong xã”.

Theo đồng chí Hoàng Cao Khải, trước đó, công tác quy hoạch nhân sự đã được Đảng ủy xã thực hiện rất chu đáo, triển khai tới từng chi bộ. Khi đại hội diễn ra, các đảng viên rất phấn khởi, tin tưởng thực hiện việc bầu trực tiếp bí thư, thể hiện sự đoàn kết, thống nhất và dân chủ.  

Đồng chí Nguyễn Thị Thanh Huyền cho biết, để có được thành công của Đại hội Đảng bộ huyện vừa qua, Ban Thường vụ Huyện ủy Sơn Dương đã quán triệt tới hơn 9.700 đảng viên của huyện việc thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xem đây là việc làm thường xuyên gắn với nhiệm vụ chính trị của từng cá nhân và đơn vị, đồng thời lựa chọn các nội dung đột phá để tạo sự chuyển biến rõ nét. Trong sinh hoạt định kỳ hàng tháng, quý, các chi bộ nghiêm túc rà soát, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch làm theo của tập thể chi bộ, của từng đảng viên, đồng thời lấy đó làm căn cứ để đánh giá, xếp loại cán bộ cuối năm.

Theo đồng chí Lê Ngọc Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Sơn Dương, việc quy hoạch nhân sự của địa phương còn được đánh giá trên cơ sở thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 của từng cán bộ, đảng viên. Hàng năm, tổ chức đảng đều có kiểm điểm đánh giá cán bộ đảng viên về nội dung này. Đồng chí nào không đảm bảo, chưa đạt yêu cầu sẽ không đưa vào diện quy hoạch cán bộ nhiệm kỳ mới. Trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng có yếu tố rất quan trọng, nhằm kịp thời phát hiện, sàng lọc những cán bộ, đảng viên suy thoái, vi phạm. Qua công tác này, trong nhiệm kỳ qua, ở Sơn Dương có 210 đảng viên bị kỷ luật, trong đó, có 4 bí thư và 4 phó bí thư cấp cơ sở. 

Lựa chọn đội ngũ kế cận chất lượng

Đánh giá về việc tổ chức đại hội đảng bộ cơ sở và cấp trên cơ sở của Tuyên Quang, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Lê Tiến Thắng cho biết, ngay từ giữa năm 2019, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tuyên Quang đã xây dựng kế hoạch và tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai nghiêm túc Chỉ thị số 35-CT/TW (ngày 30-5-2019) của Bộ Chính trị và bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước về chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và các hướng dẫn của Trung ương.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tuyên Quang đã ban hành các kế hoạch, nghị quyết nhằm cụ thể hóa việc thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị. Tổ chức nghiêm túc việc học tập cho toàn thể đảng viên; phổ biến tới cán bộ và nhân dân để nâng cao nhận thức ý nghĩa, vai trò của đại hội đảng bộ các cấp, ý thức trách nhiệm của mình trong việc tham gia chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp. Từ đó, tích cực hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước, phấn đấu thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội các cấp đề ra. 

Đề cập tới những tác động của việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 và Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị đối với công tác cán bộ của địa phương, đồng chí Lê Tiến Thắng cho rằng, công việc này phải thực hiện thường xuyên, phát huy dân chủ nhưng phải đi đôi với giữ vững nguyên tắc, siết chặt kỷ luật, kỷ cương và đề cao trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, trước hết là người đứng đầu.

“Việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 giúp đào thải những cán bộ không đủ tiêu chuẩn, nhất là khi tiến hành sắp xếp bộ máy mới. Qua đó, giúp địa phương lựa chọn được đội ngũ nhân sự kế cận có chất lượng hơn, đáp ứng tốt hơn cho sự phát triển của địa phương”, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Tuyên Quang nhận định. 

Đối với công tác nhân sự cho nhiệm kỳ mới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tuyên Quang thực hiện đổi mới công tác đánh giá cán bộ, phát huy được tinh thần đoàn kết, thẳng thắn, trung thực trong tự phê bình và phê bình, giúp các tập thể, cá nhân nhận rõ những mặt còn yếu kém, hạn chế để xây dựng kế hoạch khắc phục, phấn đấu.

Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Tuyên Quang nhấn mạnh, kinh nghiệm của địa phương trong việc tổ chức thành công đại hội các cấp chính là việc chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng về công tác cán bộ và đây là công việc được thực hiện thường xuyên, chuẩn bị có quá trình lâu dài, có lớp kế cận chứ không chờ gần tới đại hội mới làm. Trong đó, chú ý phát hiện những nhân tố mới có đức, có tài, có triển vọng về lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số.

“Nhân sự trong nhiệm kỳ mới của Tuyên Quang phần lớn là các đồng chí trẻ, có năng lực và chuyên môn tốt. Có rất ít đồng chí bị đơn thư phản ánh trước đại hội. Vì thế, khi ra đại hội đều được tín nhiệm, bầu với số phiếu cao. Sự thành công của Tuyên Quang trong tổ chức thành công đại hội cấp cơ sở và trên cơ sở chính là sự tập trung cao độ chỉ đạo của cấp ủy các cấp, nên cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc và nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân”, đồng chí Lê Tiến Thắng khẳng định.

Qua thực tiễn, Tuyên Quang đã thể hiện sinh động được yêu cầu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khi đồng chí từng nhiều lần nhấn mạnh đến yếu tố “dưới có vững thì trên mới bền chắc”, trong công tác cán bộ!

Bài 3: Quyết tâm của hai thành phố lớn nhất nước

Thủ đô Hà Nội và TPHCM là 2 thành phố có quy mô lớn nhất cả nước, về tất cả mọi mặt. Với vai trò, vị trí quan trọng của mình, đại hội đảng bộ các cấp của 2 thành phố này luôn được nhân dân cả nước rất quan tâm; nhất là về công tác xây dựng Đảng, phát triển đội ngũ cán bộ đủ đức, đủ tài, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

Kiện toàn tổ chức cơ sở Đảng yếu kém

Là Đảng bộ lớn nhất cả nước với hơn 453.000 đảng viên thuộc 2.310 tổ chức cơ sở Đảng và phải chịu nhiều tác động của dịch Covid-19, nhưng Hà Nội là một trong những địa phương hoàn thành đại hội cấp trên cơ sở sớm nhất cả nước. Đây là tiền đề quan trọng để Hà Nội tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVII, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Từ đầu nhiệm kỳ, xác định việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, Thành ủy Hà Nội đã chỉ đạo việc kiểm điểm cán bộ, đảng viên gắn với việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII.

Mỗi cấp ủy, tổ chức Đảng, người đứng đầu các cấp phải xác định rõ trách nhiệm của mình trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện Chỉ thị 05 và Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và các quy định của Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. 

Tập thể Bộ Chính trị chụp ảnh lưu niệm với Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM tại cuộc làm việc ngày 3-9-2020. Ảnh QUANG PHÚC

5 năm qua, Hà Nội đã chủ động đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng; tăng cường kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm và giám sát chuyên đề, nhất là những địa phương, đơn vị có nhiều hạn chế, khuyết điểm, nội bộ có biểu hiện mất đoàn kết, dư luận bức xúc và cơ quan báo chí phản ánh.

Qua đó, Ủy ban Kiểm tra các cấp xem xét, xử lý nghiêm minh với 4.143 đảng viên và 59 tổ chức Đảng bị kỷ luật. Các cuộc kiểm tra thực hiện nghiêm túc, có trọng tâm, trọng điểm, giúp các địa phương, đơn vị tháo gỡ khó khăn vướng mắc, củng cố, kiện toàn tổ chức cơ sở Đảng; phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi tiêu cực.

Đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội khẳng định, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát vừa góp phần nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, vừa là nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, đủ sức gánh vác, lãnh đạo thành công sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới.

Để chuẩn bị tốt cho Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ TP Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội và cấp ủy trực thuộc đã tập trung nắm tình hình, giải quyết dứt điểm, đúng quy định đơn thư tố cáo, khiếu nại đối với tổ chức Đảng, đảng viên có liên quan trực tiếp đến công tác nhân sự đại hội.

Về công tác nhân sự nhiệm kỳ mới, đồng chí Vũ Đức Bảo, Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội cho biết, quá trình chuẩn bị, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã xem xét kỹ lưỡng, phê duyệt nhân sự 50 đơn vị Đảng bộ cấp trên cơ sở đúng quy trình. Đồng thời quyết định 17 đảng bộ cấp trên cơ sở bầu trực tiếp bí thư tại đại hội, đạt tỷ lệ 34%. Kết quả, 17/17 đồng chí được giới thiệu để bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội đều trúng cử với số phiếu rất cao, thấp nhất là 96,1%. Đây là bước tiến thể hiện sự cởi mở, dân chủ hơn trong công tác Đảng được cán bộ, đảng viên rất ủng hộ.

Thành công không chỉ ở phiếu bầu cao, mà sau đại hội, các đồng chí này sẽ phát huy được năng lực, hoàn thiện bản thân, cùng tập thể thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra. Từ 151 cán bộ dự nguồn ban đầu, qua rà soát còn 75 người và tiếp tục thực hiện quy trình để chọn 34 người giới thiệu tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố lần đầu.  

Để người dân đánh giá cán bộ

TPHCM có vị trí, vai trò rất quan trọng; là đầu tàu, hạt nhân tạo động lực cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước. Trong giai đoạn 2016 - 2019, TPHCM tiếp tục giữ vững vị trí là đầu tàu kinh tế của cả nước, GRDP tăng bình quân 7,72%, đóng góp khoảng 23% kinh tế cả nước. Thu ngân sách thành phố giai đoạn 2016 - 2019 đạt 101,96% dự toán; chiếm tỷ trọng lớn nhất cả nước (khoảng 27%)... 

Có được những kết quả quan trọng đó, theo Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM là nhờ có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, cùng sự năng động, sáng tạo, đoàn kết, quyết tâm vượt qua thử thách của Đảng bộ và nhân dân TPHCM; chủ động nghiên cứu, mạnh dạn đề xuất, quyết liệt đeo bám, tranh thủ sự ủng hộ của các cơ quan Trung ương để xây dựng, đề xuất ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố; ý thức trách nhiệm chính trị, sự đoàn kết, điều hành năng động, sáng tạo, dám chịu trách nhiệm và ý thức chấp hành kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước của Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM và Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM.

Với công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, nhiệm kỳ qua, Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM chủ động cụ thể hóa việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng bằng xây dựng, triển khai thực hiện Quy định 1374 (ngày 1-12-2017) về quy trình giải quyết thông tin phản ánh liên quan các tập thể, cá nhân suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Qua đó, từng bước chỉ đạo giải quyết các thông tin phản ánh từ 4 nguồn, giải quyết các nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của nhân dân; tập trung chỉ đạo xử lý những tập thể, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Việc phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế qua công tác thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án được Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đúng trình tự, thủ tục, quy định; góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí và thu hồi tài sản cho Nhà nước.

Cùng với đó, TPHCM đã chủ động triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện nghiêm các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên… Tất cả nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ đủ năng lực, phẩm chất để lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. 

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy THCM cho biết: Hàng năm, TPHCM đều rà soát quy hoạch cán bộ, căn cứ vào kết quả công tác của cán bộ, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Việc lựa chọn cán bộ chủ chốt cấp quận, huyện, cấp thành phố được thực hiện từng bước, chặt chẽ theo quy trình 5 bước, bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cũng khẳng định, Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 trước hết là đại hội của Đảng, bàn về nội dung, trách nhiệm lãnh đạo của Đảng phát triển TPHCM. Để đo kết quả sự lãnh đạo đó thì bên cạnh các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội, cần xem xét đến sự hài lòng và niềm tin của người dân. Nội dung này lâu nay đã đề cập nhưng chưa rõ ràng.

Lần này, chủ đề của Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XI đã đề cập rõ nội dung: “Nâng cao trách nhiệm nêu gương và năng lực lãnh đạo của Đảng bộ, xứng đáng với niềm tin của nhân dân…”. Điều này đòi hỏi mỗi đảng viên, cán bộ lãnh đạo phải nêu gương trong thực hiện trách nhiệm của mình, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân. “Chúng ta không tự đánh giá mình làm tốt hay không tốt, mà để người dân đánh giá”, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.

Đầu tháng 9, chủ trì cuộc làm việc của tập thể Bộ Chính trị với Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM về dự thảo văn kiện và phương án nhân sự cấp ủy trình Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ: TPHCM cần tiếp tục chú trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, văn hóa, con người, xây dựng tổ chức và quan hệ xã hội; cần xây dựng Đảng thật tốt, xây dựng hệ thống chính trị thật tốt.

Trong nhiệm kỳ mới, Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM phải là một tập thể gương mẫu, mạnh mẽ, đoàn kết để làm gương cho cả nước. Mỗi người hoàn thành tốt trách nhiệm của mình nhưng cần phối hợp với nhau, xây dựng một tập thể đoàn kết, ăn ý, không “cua cậy càng, cá cậy vây”, không cậy chức, cậy quyền…

“Nếu nội bộ Đảng không tốt, chính quyền không mạnh, pháp luật không nghiêm thì chẳng làm được gì, nên phải truyền đạt tới cán bộ, đảng viên tinh thần sâu sắc ấy. Nói tới xây dựng Đảng là xây dựng tổ chức chặt chẽ, nghiêm túc, kỷ luật, dân chủ; xây dựng con người ngay ngắn, đứng đắn, trung thực. Việc này không chỉ riêng TPHCM mà là trong toàn Đảng”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Bài 4: Mạnh dạn thí điểm các mô hình mới

Nhiệm kỳ vừa qua, Quảng Ninh là địa phương đi đầu, có nhiều đổi mới, đột phá trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với đổi mới xây dựng tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Quảng Ninh cũng là một trong những đảng bộ trực thuộc Trung ương đầu tiên tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2020 - 2025. 

Hoạt động tiếp dân, giải quyết thủ tục hành chính tại “văn phòng 1 cửa” xã Tân Bình, huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: QUANG PHÚC

Tập trung cho cán bộ trẻ, được đào tạo bài bản

Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh có 20 đảng bộ trực thuộc với 735 tổ chức cơ sở đảng (438 đảng bộ cơ sở và 297 chi bộ cơ sở). Trong quá trình đại hội các cấp, trừ 18 đảng bộ quân sự địa phương, quân sự tỉnh, còn tất cả đều bầu trực tiếp bí thư cấp ủy nhiệm kỳ mới tại đại hội. Các đồng chí bí thư cấp ủy mới này đều được đại hội bầu 1 lần, với số phiếu cao. Đồng chí Hoàng Bá Hướng, Phó Trưởng Ban tổ chức Tỉnh ủy Quảng Ninh cho biết, việc bầu bí thư trực tiếp tại đại hội đã được Quảng Ninh làm từ nhiệm kỳ trước nhưng không phải là 100% như kỳ đại hội này.

Đây là việc làm rất tốt và hiệu quả, được đảng viên, người dân Quảng Ninh ủng hộ. Hơn nữa, người bí thư được bầu trực tiếp ở đại hội sẽ rất tự tin trong công tác khi được đại hội bầu, chứ không phải là cấp ủy bầu. Bản thân các cán bộ, đảng viên cũng cảm thấy dân chủ, cởi mở và thoải mái đối với công tác này. Việc bầu bí thư trực tiếp tại đại hội cho thấy việc mở rộng dân chủ trong Đảng. Càng mở rộng được dân chủ thì càng tốt cho sự ổn định, phát triển, đoàn kết và thống nhất cao trong sinh hoạt cũng như mọi công tác của Đảng. 

Để có được sự thành công như vậy, Quảng Ninh đặc biệt chú trọng đến công tác nhân sự nhiều nhiệm kỳ qua. Bám sát Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, các nghị quyết chuyên đề, chỉ thị, quy định của Trung ương. Cụ thể, Quảng Ninh chủ trương xây dựng một đội ngũ cán bộ đáp ứng làm việc trong môi trường quốc tế giai đoạn 2020-2025 nên công tác lựa chọn nhân sự nhiệm kỳ mới được thực hiện chu đáo và bài bản. Trong đó, tập trung nhiều cán bộ trẻ dưới 40 tuổi (khoảng 20%-25% trong cấp ủy), được đào tạo bài bản và đang giữ chức vụ ở cấp phó sở ngành đáp ứng yêu cầu về công tác nhân sự cao hơn trong giai đoạn tới, nhất là về chuyên môn và ngoại ngữ.

Với quan điểm đó, Quảng Ninh đã chuẩn bị được nguồn đội ngũ cán bộ gồm 68 đồng chí ban đầu, để chọn 59 đồng chí và tiến hành bầu 53 đồng chí tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ mới. “Cán bộ được lựa chọn phải có một quá trình rèn luyện, phát triển, được quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, giữ các cương vị khác nhau và phải có uy tín. Nếu có uy tín khi giới thiệu ra đại hội, được bầu sẽ trúng với số phiếu cao”, đồng chí Hoàng Bá Hướng nói.

Chỉ sợ mất lòng tin của nhân dân

Quảng Ninh cũng là địa phương đi đầu về việc thí điểm “nhất thể hóa” - bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, bản, tổ dân phố. Do đó, trong nhiệm kỳ này, Quảng Ninh đã có nghị quyết về việc tổ chức đại hội đảng cấp cơ sở là bầu bí thư chi bộ trực tiếp kiêm luôn trưởng thôn, bản, tổ dân phố. Đến nay, việc “nhất thể hóa” này đạt 100% ở 1.542 thôn, bản, tổ dân phố trên toàn tỉnh. Ở cấp cơ sở, tất cả bí thư cấp ủy ở 177 xã, phường, thị trấn của tỉnh đồng thời là Chủ tịch HĐND hoặc Chủ tịch UBND. 

Đồng chí Nguyễn Văn Trường, Bí thư Đảng ủy xã, Chủ tịch UBND xã Tân Bình (huyện Đầm Hà) cho biết, việc đảm nhiệm cả 2 chức danh này có nhiều thuận lợi, hiệu quả cho công tác; nhưng cũng rất vất vả, đòi hỏi năng lực, tính chủ động, khách quan và khoa học cao. Đặc biệt, uy tín, năng lực cá nhân phải đảm bảo để có sự thống nhất, đồng thuận trong cấp ủy, chính quyền, cũng như sự ủng hộ tin tưởng của người dân.

Theo Bí thư Huyện ủy Đầm Hà Nguyễn Thị Thu Hà, trường hợp đồng chí Nguyễn Văn Trường ở xã Tân Bình cũng như các đồng chí Bí thư cấp xã ở Đầm Hà được bầu trực tiếp tại đại hội đều có uy tín và được bầu với số phiếu cao, gần như tuyệt đối. Để có được kết quả đó, công tác cán bộ nói chung và nhân sự nói riêng được tiến hành rất khoa học, dân chủ, đúng quy trình. Đó chính là kết quả của quá trình dài về công tác cán bộ ở Đầm Hà và cả tỉnh Quảng Ninh. 

Cũng như nhiều địa phương khác, Quảng Ninh đã ban hành quy chế đánh giá cán bộ quản lý hàng năm và vừa được sửa đổi theo hướng dẫn của Trung ương. Tuy nhiên, với Quảng Ninh, dù quy chế như thế nào thì việc đánh giá cán bộ vẫn theo “sản phẩm” và hiệu quả công việc mang lại cho tổ chức, địa phương. Theo đó, địa phương không đánh giá cán bộ theo các tiêu chí mơ hồ, mà bằng kết quả, việc làm cụ thể. Nếu cán bộ không đạt yêu cầu, có sai phạm, hoặc có khuyết điểm nhưng không khắc phục sẽ được cho nghỉ và ngừng quy hoạch nhiệm kỳ mới. 

Theo đồng chí Hoàng Bá Hướng, trong thực tế không thiếu cán bộ, đảng viên tốt, làm được việc; nếu để trong đơn vị, tổ chức có một “hạt bụi hay con sâu” thì tổ chức, đơn vị đó có nguy cơ “hỏng hết”. Một tổ chức muốn vững mạnh phải có lực lượng, nhưng lực lượng đó phải gắn liền với chất lượng.

Do đó, Quảng Ninh cũng đặt ra các chỉ tiêu về phát triển đảng viên mới, nhưng chỉ là chỉ tiêu phấn đấu, chứ không phải chỉ tiêu để thi đua. Để làm tốt hơn công tác cán bộ và xây dựng Đảng, Quảng Ninh đưa ra tiêu chí, trong một tổ chức nếu cán bộ, đảng viên tự phát hiện vi phạm, thiếu sót của mình và tự khắc phục được đánh giá cao hơn việc bị phát hiện. “Bản thân mỗi cán bộ, đảng viên phải tự soi, tự sửa, chứ không để người khác phát hiện ra khuyết điểm, thiếu sót của mình rồi mới nhận, mới sửa”, đồng chí Hoàng Bá Hướng nhấn mạnh.

Nhiều năm qua, về công tác tổ chức và cán bộ, Quảng Ninh luôn đi đầu thí điểm các mô hình mới để phát hiện các ưu khuyết điểm, trước khi nhân rộng. Việc đổi mới các mô hình, nhất là về công tác cán bộ đều có sự ổn định, kế thừa và phát triển, không thể phủ nhận hết hay đốt cháy giai đoạn.

Đánh giá về công tác cán bộ của Đảng với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, đồng chí Hoàng Bá Hướng nhận định, trong công tác cán bộ, cái khó nhất là việc thừa hành và thực hiện, vì trước tới nay chúng ta có đầy đủ các quy định, quy chế về kiểm tra, đánh giá cán bộ nhưng các nhiệm kỳ trước chưa thực sự kiên quyết làm. Do đó, nhiệm kỳ này Trung ương quyết tâm thực hiện, vì nếu không làm thì lòng tin của đảng viên và nhân dân vào Đảng sẽ bị suy giảm.

Bài 5: Phải lắng nghe dân và tập trung dân chủ

Trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo SGGP, ông Vũ Quốc Hùng, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, khẳng định: Cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của Đảng, lợi ích của đất nước, dân tộc lên hàng đầu. Việc siết kỷ cương để chọn được người hiền tài là việc làm vô cùng quan trọng, mang lại lợi ích cho dân, cho nước. Để làm được việc này, cần có sự ủng hộ của nhân dân, phải lắng nghe dân và thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ.

Ông Vũ Quốc Hùng. Ảnh: QUANG PHÚC

* PHÓNG VIÊN: Ông nhìn nhận như thế nào về công tác cán bộ của Đảng trong nhiệm kỳ vừa qua?

- Ông VŨ QUỐC HÙNG: Công tác cán bộ trong nhiệm kỳ qua có sự đột phá mạnh mẽ với việc Trung ương nhất quán trong việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Tất cả đều quyết liệt hơn, chỉ rõ hơn những vấn đề thiếu sót, một số yếu kém của Đảng một cách công khai, đồng thời xử lý nghiêm những đảng viên vi phạm theo điều lệ Đảng và theo pháp luật. Qua đó bảo vệ lý tưởng và uy tín của Đảng. Hơn nữa là bảo vệ niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Cũng phải khẳng định, trong 2 nhiệm kỳ qua, từ khóa XI tới khóa XII, việc xử lý những đảng viên vi phạm, Đảng ta luôn có chủ trương công khai, rõ ràng cho nhân dân được biết. Trước đó, phần lớn các văn bản xử lý đảng viên vi phạm là “mật, lưu hành nội bộ”. Điều này khẳng định phương châm của Đảng trong việc xử lý vi phạm của đảng viên là “không có vùng cấm, không nể nang, né tránh, không có hạ cánh an toàn”. Đây là công việc hoàn toàn đúng trong công tác của Đảng, thể hiện rõ việc không phải cán bộ có quyền lực thì muốn làm gì thì làm và không thể thoát được việc xử lý kỷ luật của Đảng và pháp luật.

* Vì sao, công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng nhiệm kỳ qua được đẩy mạnh, làm quyết liệt như vậy? 

- Thời kỳ đồng chí Lê Khả Phiêu làm Tổng Bí thư (1997 - 2001), chúng ta đã có Nghị quyết Trung ương 6, lần 2 khóa VIII (ban hành ngày 2-2-1999) về chỉnh đốn Đảng. Nghị quyết Trung ương 4 nhiệm kỳ XI và XII, chính là sự kế thừa và phát triển về công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng từ Nghị quyết Trung ương 6, lần 2 khóa VIII. Tuy nhiên công tác này vẫn chưa đủ mạnh mẽ và quyết liệt như mong đợi. Đáng mừng là Đảng đã sớm thấy được những khuyết điểm và chỉnh sửa liên tục thời gian qua, như Bác Hồ đã từng chỉ rõ: “Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và XII là sự phát triển thể hiện tính kiên định và bản chất của một Đảng khoa học, cách mạng để thực hiện được mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. 

Tuy nhiên để mục tiêu này thành hiện thực, mỗi cán bộ, đảng viên phải thấm nhuần, phải học tập làm theo gương Bác theo Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị. Tôi nghĩ, tất cả chúng ta, nhất là những cán bộ, đảng viên chỉ cần quán triệt thực hiện tốt Điều lệ Đảng và Chỉ thị 05 là đủ. Bản thân tôi những lúc đọc lại Điều lệ Đảng cũng phải tự suy nghĩ xem đã sống và làm việc đúng với chức trách, nhiệm vụ của một người đảng viên chưa!

* Theo ông, việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 có ảnh hưởng như thế nào tới việc mở rộng dân chủ trong sinh hoạt Đảng?

- Việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 hoàn toàn đồng thuận, ảnh hưởng tích cực tới dân chủ trong Đảng. Người dân cũng hoàn toàn hưởng ứng và ủng hộ. Tôi luôn cho rằng, nếu một Đảng muốn trở thành Đảng chân chính, đoàn kết thống nhất như Bác Hồ đã xây dựng trên cơ sở khoa học và cách mạng thì luôn phải có nguyên tắc tập trung dân chủ, thống nhất một ý chí, tập trung hành động, chứ không được phép ai muốn làm gì thì làm. Trên cơ sở dân chủ phải lắng nghe dân và lịch sử đã chứng minh, người lắng nghe dân nhiều nhất chính là Bác Hồ. Bác Hồ đã từng nói “Dân chủ là để làm sao cho dân được mở miệng ra”, vì việc lắng nghe dân đã quyện vào trong máu của những người cộng sản chân chính như Bác và nhiều đồng chí lãnh đạo khác. Chỉ có người dân mới biết được cán bộ lãnh đạo các cấp của mình như thế nào và họ có quyền biết tổ chức Đảng đánh giá về cán bộ đó như thế nào. Lợi ích của Đảng là lợi ích của đất nước, dân tộc như Bác Hồ đã chỉ rõ. Do vậy việc càng siết kỷ cương để chọn được người hiền tài là việc làm vô cùng quan trọng, mang lại lợi ích cho dân, cho nước và để làm được việc này, nhận được sự ủng hộ của dân thì không có cách nào khác là phải lắng nghe dân. 

* Ông kỳ vọng gì về công tác cán bộ, cũng như đội ngũ lãnh đạo các cấp của Đảng trong nhiệm kỳ mới?

- Đảng ta đã có “liều thuốc chính” là Nghị quyết Trung ương 4 trong nhiệm kỳ vừa qua, cùng các quy định khác như vấn đề nêu gương, vai trò của người đứng đầu. Trong đó vai trò người đứng đầu vô cùng quan trọng, phải thật sự “cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư” như Bác Hồ đã căn dặn. Các cán bộ, đảng viên phải hiểu rõ và làm theo đúng như lời dạy bảo và mong muốn này của Bác. Tôi cho rằng, các tổ chức Đảng, đảng viên cần phải học tập và thực hiện đúng những gì mà các nghị quyết của Đảng đã chỉ rõ, để không mất lòng tin của dân và không để những câu chuyện đau xót xảy ra như thời gian qua. Dù thời gian qua có không ít luồng thông tin phản động, sai trái, nói xấu Đảng nhưng không thể làm thay đổi được bản chất tốt đẹp của Đảng ta. Qua đó, để thấy rằng, với vị trí của một Đảng cầm quyền, nếu Đảng không tự đổi mới, tự chỉnh đốn thì sẽ làm mất niềm tin và ảnh hưởng tới sự lãnh đạo phát triển đất nước. Tôi luôn tin rằng, Đảng ta là một Đảng khoa học, cách mạng; nên phải phấn đấu Đảng là đạo đức và văn minh như Bác đã dạy.

Trần Lưu - Quốc Khánh - Quang Phúc Báo Sài Gòn Giải Phóng