Những ngày qua, chúng tôi đã nhận được rất nhiều ý kiến của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong cả nước đề nghị cần làm rõ trách nhiệm các cá nhân và tập thể liên quan. Vậy nhưng, trong Công văn số 3036/SLĐTBXH - VP ngày 20-10-2016 trả lời Báo Nhân Dân, lãnh đạo Sở LĐ - TB và XH Hải Dương vẫn khẳng định "Các trường hợp được bổ nhiệm đều được thực hiện trên cơ sở đánh giá cán bộ và thực hiện theo quy trình bổ nhiệm cán bộ".

Trả lời vòng vo, bao biện

Ngày 20-10-2016, Giám đốc Sở LĐ - TB và XH Hải Dương Vũ Doãn Quang đã ký Công văn số 3036/SLĐTBXH - VP (gọi tắt là Công văn 3036), trả lời vấn đề Báo Nhân Dân nêu. Về việc sở có quá nhiều lãnh đạo, vẫn với cụm từ quá quen thuộc mà bấy lâu dư luận vốn hoài nghi là “theo quy trình”, lãnh đạo sở này lý giải chung chung rằng: “Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức của cơ quan Văn phòng Sở LĐ - TB và XH cần được tăng về số lượng và chất lượng, trong khi đó chủ trương của Nhà nước không tăng thêm biên chế.

Xuất phát từ yêu cầu thực tế trên, để tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, công chức của sở nâng cao ý thức trách nhiệm và hiệu quả thực thi công vụ, lãnh đạo Sở và Ban Chấp hành Đảng bộ Sở đã thống nhất chủ trương bổ sung lực lượng cán bộ quản lý tại các phòng chuyên môn để đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Các trường hợp được bổ nhiệm đều được thực hiện trên cơ sở đánh giá cán bộ và thực hiện theo quy trình bổ nhiệm cán bộ”.

Theo cách lý giải này, không lẽ các sở, ngành và các địa phương khác cũng nên học theo mô hình của Sở LĐ - TB và XH Hải Dương, bổ nhiệm tất cả lên làm lãnh đạo để đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ được giao!? Phải chăng cứ phải có chức vụ mới tăng hiệu quả công việc?

Chung quanh việc bổ nhiệm Phó Chánh thanh tra Vũ Thị Thu Hà, theo Công văn 3036, bà Vũ Thị Thu Hà sinh ngày 7-9-1984, tốt nghiệp Trường đại học Đà Lạt, chuyên ngành Luật học năm 2006. Bà Hà có quá trình công tác như sau: Từ tháng 5-2010 đến tháng 12-2013 làm việc theo chế độ hợp đồng lao động tại cơ quan Văn phòng Sở LĐ - TB và XH Hải Dương; từ tháng 1-2014 đến tháng 7-2015 là viên chức của Trung tâm Bảo trợ xã hội Hải Dương và được biệt phái về làm việc tại Thanh tra Sở. Ngày 1-8-2015, bà Vũ Thị Thu Hà được UBND tỉnh tiếp nhận không qua thi tuyển đối với công chức và bố trí làm việc tại Thanh tra Sở LĐ-TB và XH.

Quá trình lòng vòng để từ một nhân viên hợp đồng tại Văn phòng Sở trở thành viên chức của Trung tâm Bảo trợ xã hội Hải Dương (mặc dù vẫn làm việc tại sở), để sau đó được tiếp nhận vào công chức không qua thi tuyển, cho thấy có sự không bình thường. Và chỉ sau bốn tháng trở thành công chức, bà Hà đã được bổ nhiệm Phó Chánh thanh tra (?).

Về việc tuyển dụng lao động không đúng chuyên ngành vào Trung tâm Nuôi dưỡng tâm thần người có công và xã hội Hải Dương, như chúng tôi đã nêu, tuyển dụng những người học vận hành máy tàu biển, cơ khí chế tạo,... vào “quản lý bệnh nhân lao động lý liệu pháp”, gây bức xúc trong cán bộ, nhân viên và nhân dân. Có thể trong các văn bản quy định, hướng dẫn chỉ quy định người được tuyển dụng cần có trình độ từ trung cấp trở lên, không nêu rõ ngành nghề nào, nhưng việc cố tình lợi dụng kẽ hở đó để tuyển dụng những người học trái ngành, trái nghề như vậy là điều không thể chấp nhận. Ban Nội chính Tỉnh ủy Hải Dương đã xác minh và có công văn nói rõ là không phù hợp. Vậy nhưng, Sở LĐ - TB và XH Hải Dương vẫn khăng khăng khẳng định: “Việc xây dựng cơ cấu ngành, nghề xét tuyển viên chức tại trung tâm không trái quy định pháp luật”. Cuối cùng, Sở LĐ-TB và XH Hải Dương chỉ thừa nhận ba thiếu sót sau:

Thứ nhất, việc xem xét bổ nhiệm cấp phó các phòng chuyên môn thuộc Sở trong thời gian qua mới tập trung để đáp ứng yêu cầu công việc trước mắt và mong muốn đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ trong khi chưa xác định cụ thể số lượng cấp phó hợp lý tại các phòng chuyên môn, dẫn đến việc bổ nhiệm số lượng phó phòng nhiều so với chỉ tiêu biên chế công chức được giao. Đối với vấn đề này, lãnh đạo sở sẽ rà soát, đánh giá và có phương án sắp xếp, bố trí phù hợp.

Thứ hai, chưa bám sát các quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức dẫn đến việc đề xuất UBND tỉnh để ký kết hợp đồng lao động làm chuyên môn tại cơ quan Văn phòng Sở.

Thứ ba, trong quá trình tổ chức xét tuyển viên chức tại Trung tâm Nuôi dưỡng tâm thần người có công và xã hội, Ban Giám đốc Trung tâm chưa chú trọng thực hiện việc tuyên truyền, quán triệt các nội dung quy định của pháp luật liên quan đến việc xét tuyển viên chức cho cán bộ, viên chức và người lao động tại trung tâm đầy đủ, kịp thời.

Dấu hiệu lạm quyền trong công tác cán bộ

Việc tuyển dụng, bổ nhiệm tràn lan ở Sở LĐ - TB và XH Hải Dương khiến dư luận không thể không đặt câu hỏi, phải chăng có sự lạm quyền trong công tác cán bộ? Nhiều ý kiến cho rằng, nếu có sự lạm quyền thì đây là một trong những biểu hiện nghiêm trọng của sự suy thoái. Sự suy thoái về đạo đức của người được trao thẩm quyền về công tác cán bộ. PGS, TS Lâm Quốc Tuấn (Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) khẳng định, đấy là hiện tượng không bình thường, công tác cán bộ có vấn đề. Biện bạch cho sai phạm, người ta hay viện đến quy trình, nhưng quy trình ấy là quy trình nào; tính khách quan, dân chủ, đúng đắn trong từng khâu của quy trình ấy có được bảo đảm? Để lại hệ lụy như vậy, có thể nói tất cả các khâu trong công tác xây dựng Đảng ở Đảng bộ Sở này, từ tư tưởng, tổ chức cán bộ, kiểm tra, giám sát đều có vấn đề. Có lợi ích nhóm hay không, cụ thể ra sao cần phải có sự vào cuộc kiểm tra, thanh tra, nhưng riêng biểu hiện như vậy hoàn toàn có thể đặt nghi vấn có lợi ích nhóm.

Bày tỏ thái độ bất bình, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên Tư lệnh Quân khu 4 (Bộ Quốc phòng) khẳng định, không ai là không bức xúc, bởi một lẽ, nghị quyết của Đảng, Quốc hội có rồi, quy định của Chính phủ rõ rồi, nhưng không được cấp ủy và lãnh đạo Sở LĐ - TB và XH tỉnh Hải Dương thực hiện. Một cơ quan chỉ toàn lãnh đạo, mới nghe tưởng chuyện khôi hài, nhưng đáng tiếc lại là sự thật. Trách nhiệm chính ở đây không chỉ cấp ủy, Giám đốc Sở, mà cao hơn là trách nhiệm quản lý của Chủ tịch UBND tỉnh; trách nhiệm kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng. Để tồn tại một sở toàn lãnh đạo như vậy, rõ ràng có sự buông lỏng trong cả hệ thống Đảng và chính quyền ở tỉnh Hải Dương.

Theo Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, cần xem xét trách nhiệm lãnh đạo Sở này từ nhiệm kỳ trước. Ông nêu giả thiết, nếu sở nào, cơ quan nào, địa phương nào cũng lấy lý do để bổ nhiệm, tuyển dụng như Sở này thì bộ máy hưởng lương từ ngân sách sẽ phình đến đâu; tiền thuế của người dân đóng góp để phát triển đất nước có đủ trả lương cho đội ngũ lãnh đạo cồng kềnh như vậy?

Chia sẻ bức xúc của nhiều cán bộ, đảng viên và nhân dân quanh khu vực gia đình sinh sống, đồng chí Nguyễn Túc, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam cho rằng, ở bất cứ cơ quan nào, mô hình tổ chức cũng theo hình tháp, mà đỉnh tháp là cán bộ lãnh đạo, và đáy tháp biểu hiện số nhân viên. Nghĩa là, cơ cấu tổ chức bộ máy thường là số lãnh đạo ít hơn số nhân viên. Để dẫn đến việc cơ quan có nhiều cán bộ lãnh đạo, quản lý, có nhiều nguyên nhân, ngoài lý do sáp nhập; bổ nhiệm để có “hàm” cho oai với cơ sở, thì có lẽ, nguyên nhân đáng lo ngại nhất, đó là nạn “chạy” chức, “chạy” quyền. Đây là nguyên nhân cực kỳ nguy hiểm. Việc cả sở làm lãnh đạo như đã nêu khiến không ai hiểu nổi. Dù là nguyên nhân nào cũng không thể chấp nhận. Ở đâu cũng coi “quy trình” là một “bảo bối”, nhưng quy trình nào, quy trình dành cho ai, và có ai chi phối quy trình là những câu hỏi cần được giải đáp.

Đồng chí Đào Mạnh Đức, đảng viên 50 năm tuổi Đảng, Bí thư Chi bộ 6, phường Trần Hưng Đạo, TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương cho biết, những ngày qua, đọc Báo Nhân Dân và theo dõi các phương tiện thông tin đại chúng, đảng viên trong chi bộ và bà con nhân dân hết sức bức xúc trước việc tuyển dụng, bổ nhiệm vô nguyên tắc ở Sở LĐ - TB và XH Hải Dương. Điều đáng nói, giám đốc Sở lúc đó hiện nay được bổ nhiệm ở vị trí cao hơn.

Trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị T.Ư 4, khóa XII vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Cái mới của lần này là Trung ương đã thẳng thắn chỉ ra một cách có hệ thống những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"... Sự suy thoái về đạo đức, lối sống thể hiện ở chỗ: sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi, hám danh, tham nhũng, ham quyền lực; bè phái cục bộ, mất đoàn kết; quan liêu, xa dân, vô cảm trước khó khăn, bức xúc của dân”.

Trước những bức xúc của dư luận, ngày 22-10, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo Bộ Nội vụ thực hiện thanh tra công vụ tại Sở LĐ - TB và XH Hải Dương về sự việc Báo Nhân Dân nêu. Dư luận mong muốn sự việc ở Sở LĐ - TB và XH Hải Dương cần được thanh tra, kiểm tra, làm rõ và xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân có sai phạm.

Trong khi dư luận cả nước đang hết sức bức xúc trước tình trạng tuyển dụng, bổ nhiệm tràn lan ở Sở LĐ - TB và XH Hải Dương, ngày 20-10, trả lời phỏng vấn Báo Đất Việt, ông Lưu Văn Bản, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thị ủy Chí Linh, nguyên Giám đốc Sở LĐ - TB và XH Hải Dương vẫn khẳng định: “Tôi không hổ thẹn gì cả vì việc tôi làm là vì lợi ích chung, vì sự phát triển, vì nhân dân thì tôi làm”.